هاوکینگ؛ هنوز در آرزوی سفر فضایی

شش سال از زمانی که فیزیکدان مشهور بریتانیایی، استفان‌ هاوکینگ،‌طعم بی‌وزنی را چشید و در خلاء شناور شد می‌گذرد،‌با این‌همه اشتیاق او برای تجربه کردن بی‌وزنی حقیقی در فضا هنوز پابرجاست.


براساس گزارش NBC، پس از گذشت 6 سال از شناور شدن استفان هاوکینگ در مرکز فضایی کندی ناسا در اتاق خلاء، وی اکنون تصمیم دارد بی‌وزنی حقیقی در فضا را در فضاپیمای Space Ship II شرکت ویرجین گلکتیک تجربه کند.

ادامه نوشته

بانوی نظریه اَبَرریسمان


نظریه اَبَرریسمان (1) یکی از مهم ترین و بنیادی ترین نظریات مطرح در فیزیک امروز است. بر اساس این نظریه، ذرات بنیادین سازنده جهان درواقع چیزی بجز ریسمان های بسیار کوچک و مرتعش انرژی نیستند. بدین ترتیب
این نظریه، مسأله وحدت وجود را از نگاه علم فیزیک تبیین میکند چراکه بر مبنای آن تمامی پدیده های جهان - از اتم ها گرفته تا کهکشان ها - همگی صرفاً توده هایی از ریسمان ها مرتعش انرژی هستند.

نظریه اَبَرریسمان درواقع از وحدت غایی موجود مابین تمامی ذرات و نیروهای هستی پرده برمیدارد. از دیدگاه این نظریه در کل جهان فقط و فقط یک اَبَرنیروی واحد وجود دارد، اَبَرنیرویی که با گذشت زمان از لحظه آفرینش جهان به تدریج و در چند مرحله در قالب نیروهای به ظاهر مختلف، متکثر شده و یک سیر وحدت به کثرت را پشت سر گذاشته است.

از همه اینها گذشته، نظریه اَبَرریسمان با مطرح کردن ابعاد بالاتر کائنات، مسأله وجود جهان های موازی و اَبَرجهان را نیز توضیح میدهد.

ادامه نوشته

مغز استفان هاوکینگ هک می‌شود

استفان هاوکینگ فیزیکدان مشهور بریتانیایی درحال تست کردن ابزاری بسیار پیچیده و پیشرفته‌‌ای است که امکان برقراری ارتباط از طریق امواج مغزی را به وی خواهد داد، ‌پروژه‌ای که دانشمندان استنفورد آن را هک کردن مغز هاوکینگ نامیده‌اند.

هاوکینگ 70 ساله طی همکاری با دانشمندان دانشگاه استنفورد درحال ساخت و تکمیل ابزاری به نام iBrain است که می‌تواند امواج مغزی وی را استخراج کرده و از آنها برای برقراری ارتباط از طریق رایانه استفاده کند.

ادامه نوشته

منجم ایرانی، برنده جایزه بنیاد الکساندر فون هومبولت شد

دکتر نادر حقیقی پور، عضو هیات علمی موسسه نجوم دانشگاه هاوایی به پاس تحقیقاتش در زمینه به وجود آمدن سیاره‌ها به خصوص سیاره‌های قابل حیات در سیستم‌های دو ستاره‌ای موفق به کسب جایزه بنیاد «الکساندر فون هومبولت» شد

بنیاد الکساندر فون هومبولت، مستقر در شهر بن آلمان در جهت ترویج همکاری میان دانشمندان و پژوهشگران آلمانی و غیر آلمانی فعالیت می‌کند.

دکتر نادر حقیقی‌پور درباره جایزه تحقیقاتی موسسه‌ هامبولت آلمان گفت: این موسسه هر ساله در تمامی رشته‌های علوم دانشمندان برتر را انتخاب می‌کند و به آنها جایزه می‌دهد.

ادامه نوشته

کاشف ذرات بنیادین فیزیکی درگذشت

"سایمون وندرمیر" در سمت چپ و "کارلو روبیا" در سمت راست تصویر
در هنگام شنیدن خبر دریافن نوبل فیزیک

"سایمون وندرمیر" که در سال 1984 به دلیل پیشبردهای تکنولوژیکی آنچه در کشف پایه های جهان هستی تاثیرگذار بود - کشف بوزونهای Z و W - در سن 85 سالگی در ژنو درگذشت.

به گزارش خبرگزاری مهر، مرگ "سایمون وندرمیر" توسط سرن اعلام شد، مکانی که این فیزیکدان بزرگ برای 30 سال در آن به مطالعه و تحقیق مشغول بوده است. در دهه 1980 فیزیکدانان در جستجوی ذرات بنیادین پیش بینی شده ای بودند که در مدل استاندارد به آن اشاره شده بود، نظریه ای که با تمامی نظریه های فیزیکی متناسب بوده و تمامی نیروهای موجود در جهان به جز نیروی گرانش را توضیح می دهد. محققان برای یافتن این ذرات به برخوردهای پر انرژی تری نیاز داشتند که امکان ایجاد آنها تنها با استفاده از برخورد دهنده ذرات امکان پذیر بود.

کشف بزرگ وندرمیر که منجر به کسب جایزه نوبل فیزیک شد، یافتن راهی برای تولید پرتوهای شدیدی از ذراتی خاص به نام ضد پروتونها بود. با برخورد دادن پروتونها و ضد پروتونها دانشمندان موفق به دستیابی به برخوردهایی پر انرژی تر شدند و جنبه های جدیدی را از جهان هستی کشف کردند که تا به حال موفق به درک آن نشده بودند.

پس از این کشف وندرمیر هدایت تیمی را به عهده گرفت تا شیوه جدید را در شتابگر ابرپروتونی در سرن به کار ببندند. در سال 1983 سرن گزارش داد این برخوردها منجر به تولید ذراتی به نام بوزونهای Z و W شده است که عناصر کلیدی انرژی ضعیف، یکی از چهار نیروی بنیادین جهان هستی به شمار می روند. سه نیروی دیگر عبارتند از الکترومغناطیس، گرانش و انرژی نیرومند.

یک سال پس از این کشف بود که وندرمیر به همراه همکار ایتالیایی اش "کارلو روبیا" نوبل فیزیک را به خاطر "مشارکت قطعی در پروژه ای عظیم که منجر به کشف ذرات Z و W، عوامل بنیادین انرژی ضعیف، شده بود" دریافت کردند.

بر اساس گزارش بی بی سی، وندرمیر در 24 نوامبر 1925 در هلند متولد شد و پس از فارغ التحصیلی در رشته مهندسی از دانشگاه دلف، کار و مطالعه بر روی تجهیزات ولتاژ بالا برای میکروسکوپهای الکترونی را در لابراتوار تحقیقاتی فیلیپز آغاز کرد. وی در سال 1956 به سرن پیوست و شیوه هایی را برای مهار کردن ذرات مختلف ارائه کرد.

منبع:www.physical.mihanblog.com

به یاد استاد ابوالقاسم قلمسیاه پدر فیزیک هسته ای ایران، چهره ماندگار ایران زمین

دکتر ابوالقاسم قلمسیاه مطابق دوم حوت 1299 ش در یک خانواده یزدی دیده به جهان گشود پدر وی محمد حسن، مردی زحمت کش بود که در طی زندگی کوتاهش به مشاغل مختلفی مشغول بوده و به سبب مهارت خاص در طراحی و کشیدن نقاشی های سیاه قلم نام فامیلی خانواده خود را قلمسیاه برگزید. ابوالقاسم قلمسیاه که خیلی زود پدر هنرمند و زحمت کش خود را از دست داد دوران کودکی و نوجوانی را در شهر کرمان گذراند. وی پس از طی دوران ابتدایی و متوسطه وارد دانشسرای مقدماتی شد و چون در سال دوم دانشسرا شاگرد اول شد موفق به کسب سهمیه ورود به دانشسرای عالی گردید. قلمسیاه در سال 1319 وارد دانشسرای عالی تهران شد و طی یک دوره سه ساله موفق به کسب مدرک لیسانس در رشته فیزیک – شیمی گردید و از سال 1322 یعنی زمانی که تازه ازدواج کرده بود به خدمت اداره فرهنگ یزد در آمده و در دبیرستان های یزد به تدریس پرداخت. ابوالقاسم قلمسیاه تا سال 1330 در یزد به تدریس پرداخت و در این سال ها به عنوان ناظم دبیرستان ایرانشهر نیز انجام وظیفه می کرد. گفتنی در این هنگام ریاست دبیرستان ایرانشهر بر عهده مرحوم دکتر محمد حسین محبوبی اردکانی (عضو هیئت علمی و استاد دانشگاه تهران در سال های بعد از این) بود. قلمسیاه در سال 1330 به تهران رفته و در دبیرستان های تهران به تدریس پرداخت.وی در سال 1339 موفق به کسب بورس تحصیلی کمیساریای انرژی اتمی کشور فرانسه شد و برای تحصیل در مقطع دکتری به دانشگاه سوربن پاریس رفت. وی سرانجام موفق شد تا در سال 1342 درجه دکترای فیزیک را با رساله کروماتوگرافی گازهای هوا  دریافت کند. وی همچنین در مدت اقامت سه ساله دوره کارآموزی را در مراکز اتمی ساکلی و فونتونی ارز پاریس گذراند. گفتنی است رساله دکتری وی برای مدت‌ها مورد توجه اساتید دانشگاه های فرانسه بوده و حتی به عنوان متن درسی مورد استفاده دانشجویان بود. دکتر قلمسیاه پس از اخذ درجه دکتری با رتبه عالیA  با پیشنهادهای متعدد از سوی مقامات مراکز صنعتی – پژوهشی و دانشگاه های فرانسه مواجه شد اما وی سختی های حضور در کشورش را بر شیرینی رفاه و شرایط مادی اقامت در فرانسه ترجیح داده و به گفته خودش برای خدمت به مردمی که هزینه های تحصیل وی را تأمین کرده بودند به ایران بازگشت.  سرسختی دکتر قلمسیاه برای بازگشت به وطن باعث شد برخی مسئولان دانشگاه سوربن وی را ناسیونالیست افراطی بخوانند که وی در پاسخ اظهار داشت هر گاه خدمت و ادای دین به مردم کشورم باعث شود مرا ناسیونالیست افراطی بنامند با کمال میل و رغبت این عنوان را قبول کرده و از سفره های رنگین شما صرف نظر می‌کنم. . قلمسیاه در سال 1342 وارد ایران شد و به مرکز اتمی دانشگاه تهران منتقل گردید و در همان بدو ورود کار اندازه گیری رادیو اکتیویته طبیعی محیط زیست را از طریق اندازه گیری رادیواکتیویته بتا و گامای هوای تهران و با وسایلی ابتدایی آغاز کرد. دکتر قلمسیاه سال ها در دانشگاه های صنعتی شریف، تهران و امیرکبیر به تدریس در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری اشتغال داشت.

وی از سال 1354 تا 1357 مسئول آموزش گروه فیزیک دانشگاه تهران بود. به علاوه در کمیسیون تجدید نظر در نظام آموزشی کشور و نیز کمیسیون تعیین استانداردهای علمی در اداره استاندارد عضویت داشت.

نامبرده از سال 1364 تا پایان عمر به عنوان مشاور عالی سازمان انرژی اتمی ایران مشغول بود که در اواخر عمر و به علت بیماری و کهولت سن بسیاری از کارهایش را در منزل انجام می داد. همچنین ویراستاری علمی مقالات مجله علوم و فنون سازمان انرژی اتمی را بر عهده داشت. نامبرده را بی شک بایست پدر علم فیزیک هسته ای ایران دانست چرا که تقریباً تمامی دانشمندان هسته ای کشور از شاگردان ایشان محسوب می شوند.

نماینده تام الاختیار دانشکده علوم دانشگاه تهران در گروه فیزیک، همکاری با بنیاد فرهنگ بزرگ فارسی، همکاری در زمینه طراحی و تهیه سئوالات فیزیک آزمون سراسری و آزمون های اختصاصی سازمان سنجش آموزش کشور و نیز طراحی و ساخت دستگاه دتکتوریو نیزاسیون با هدف یون سازی عنصر پلوتونیوم از دیگر خدمات وی بود. کتابهای تألیفی زیر نظر دکتر قلمسیاه در حدود سه دهه به عنوان تنها منبع آموزش فیزیک در دبیرستان های کشور بود. وی که هر ساله به عنوان مهمان ویژه در گردهمایی معلمان سراسر کشور سخنرانی می کرد به عنوان سمبل و الگوی نمونه امر تدریس شناخته می شد. دکتر قلمسیاه به سبب داشتن جدیت استثنایی در صبوری و ثبات قدم و دارا بودن نظم ویژه در مطالعات خود پایه گذار سبک جدیدی از شیوه آموزش بود. وی تأکید فراوان داشت که نوع آموزش بایست از سطح حافظه خارج شده و به سطوح مختلف درک، شناخت، تجزیه و تحلیل و در نهایت قضاوت برسد. آثار تألیفی وی که همچنان به عنوان متون درسی فیزیک در رده های مختلف تحصیلی مورد استفاده و مراجعان دانشجویان می باشد عبارتند از؛ مبانی رآکتورهای هسته ای و ماده و نیروهای بنیادی، مبانی رآکتورهای هسته‌ای برای آموزشکده های فنی انرژی هسته ای، فرهنگ علم، فرهنگ اندیشه نو، زندگی نامه علمی دانشوران، ترجمه کتاب مکانیک برکلی و نیز ترجمه و تألیف تعداد زیادی مقالات علمی و تخصصی. همچنین نامبرده نقش موثری در سمت های استاد راهنما و مشاور در تألیف پایان نامه های متعدد دانشجویانش داشت.

دکتر قلمسیاه که دو فرزند پسر خود احمد و محمود را در عنفوان جوانی، یکی را به سبب ابتلاء به سرطان خون و دیگری را در سانحه تصادف از دست داده بود، هیچ گاه صبوری و متانت خاص خود را از دست نداده و تا پایان عمر به امر پژوهش و خدمت رسانی به مردمش مشغول بود. وی و شاگردانش نقش موثر و غیر قابل انکاری در پیشبرد برنامه ها و طرح های عظیم سازمان انرژی اتمی ایران داشتند. دکتر ابوالقاسم قلمسیاه پس از سال‌ها فعالیت صادقانه و بی ادعا در عرصه‌های مختلف علمی و پژوهشی سرانجام در روز 9 آذر 1389 در سن 90 سالگی چهره در نقاب خاک کشید. روحش شاد.

هیدکی یوکاوا

هیدکی یوکاوا(به ژاپنی: 湯川 秀樹) نام دانشمندی ژاپنی است که فرضیه مزون‌ها را بنیان نهاد.

زندگی نامه

او در ۲۳ ژانویه۱۹۰۷  در توکیو به دنیا آمد پس از فارغ التحصیلی در دانشگاه کیوتو در مورد ذرات بنیادی تحقیق کرد و به این نتیجه رسید که باید ذراتی وجود داشته باشند و در نیروی قوی شرکت کنند تا هسته پایدار بماند او این ذرات را مزون به معنی میانه نامید زیرا جرم آنها بیشتر از الکترون و کمتر از پروتون است ابتدا فکر کرد که میون عامل چنین نیرویی است اما بعداْ مشخص شد که پیون چنین کاری می‌کند. او در سال ۱۹۴۹ موفق به دریافت جایزه نوبل فیزیک شد.

 


مروری کوتاه بر زندگی نامه دیوید هیلبرت و لژاندر و دیراک...
ادامه نوشته

درباره پروفسور علی جوان

ادامه نوشته

مروری کوتاه بر زندگی نامه و فعالیت های علمی دو دانشمند

ادامه نوشته

خلاصه ای از زندگی نامه و فعالیت های علمی چند دانشمند

ادامه نوشته

پدر فیزیک ایران

مروری بر زندگی و فعالیت های علمی دکتر حسابی
ادامه نوشته